Adverbio

É un vocábulo invariable que modifica o verbo (chegou tarde), o adxectivo (está ben cocido), un adverbio (viña moi lonxe) ou unha oración.

1.- Adverbios situacionais de lugar. onde? ulo, a, os, as?
aquí   aí   alí   :repouso, estado
acó    ..   aló   :movemento
acá    ..   alá   :repouso e movemento
acolá: usado moito como 2º termo dunha oposición

dentro / fóra       arredor    // cerca-preto / lonxe
arriba-enriba-derriba-encima / abaixo-embaixo-debaixo
adiante-diante-/ atrás-detrás   en fronte //velaí, velaquí           
algures    ningures     xalundes      
Algunhas locucións adverbiais: a carón, ao pé, á beira, a rente(s), á dereita, á esquerda, a desmán, a contramán..

2.- Adverbios situacionais de tempo. Cando?
antano, hogano      sempre, decote      asemade
antonte/trasantonte (antes de antonte), onte, hoxe, mañá, pasadomañá
antes, noutrora, agora-arestora, despois, outrora
aínda, xa    mentres       nunca, xamais (endexamais)       xacando
antes, entón, logo, daquela, axiña   cedo/tarde
arreo, pronto, seguido, sempre
Algunhas locucións adverbiais: de contado, de camiño, a deshora, ás veces, aos poucos, a cotío, a miúdo, á tardiña, de cando en vez, hoxe en día.

3.- Adverbios nocionais de modo. Como?
-Adxectivos: alto, baixo, doado, só...
-Adxectivos co sufixo -mente: comodamente, facilmente, soamente.
-así, ben, mellor, como, gratis, mal, peor, engorde, paseniño, case, adrede...
Algunhas locucións adverbiais: á/de presa, de vagar, a modo, a escape, ás carreiras, a eito, a feito, ao chou, ás toas, a treu, de balde, de socato,a mantenta, a tergo, ...

4.- Adverbios nocionais de cantidade e precisión. Canto?
abondo, algo, bastante, ben, canto, case, dabondo, demasiado, máis, menos, moito/moi, nada, pouco, só, tanto, xusto.
Algunhas locucións: a mares, ás mancheas, a encher, a esgalla...

5.- Negación-afirmación-dúbida.
Compórtanse sintacticamente de xeito diferente ao adverbio. Son as tres formas de presentar unha oración canto ao xuízo nela emitido: negativo (termo marcado), positivo ou incerto.
5.1.- Negación
5.1.1. Total: colócase non entre suxeito e verbo: ti non vas
-non si? = non? non é?      tampouco      ca! (categórico)
-Expletivo (non nega): mira, se non é parvo..
-nin.. nin..: coordinación negativa
5.1.2.- Parcial: un suxeito ou complemento negativo, non toda a oración.
nada, ninguén, ningún, nunca, xamais.
5.2.- Afirmación. Se non hai marca negativa, calquera enunciado é de por si afirmativo (termo non marcado).
Nas respostas ha de repetirse o verbo: chegaches cedo? - Cheguei.
Reforzos da afirmación: si, si que, abofé, de seguro, claro, así é, así mesmo, con certeza, de certo, tamén, efectivamente, certamente, xaora....
5.3.- Dúbida. Vale para a afirmación e para a negación.
acaso, quizá-quizais-quizabes, ao mellor, talvez, se cadra, se callar, seica, disque, igual